sobota, 27 grudnia 2014

W KRAINIE CZARÓW - Sylwia Chutnik

Autor: Sylwia Chutnik
Tytuł: W krainie czarów
Gatunek: Opowiadania
Liczba stron: 262
Wydawnictwo: Znak - Litera nova, Kraków 2014
ISBN: 9788324025602
Ocena: 8/10 (rewelacyjna)

Zawsze powtarzam, że wolę pełnometrażowe powieści, gdzie mogę poznać bohaterów, ich zachowania, zrozumieć podejmowane przez nich decyzje, kibicować im, bądź też przeklinać, od krótkiej formy, którą są opowiadania. Jednak jest jakiś bodziec, który, co jakiś czas popycha mnie właśnie do opowiadań. A do wyboru powyższego zbioru skłoniło mnie nazwisko autorki, z którą de facto nie miałam styczności, ale wiele słyszałam o jej twórczości. Zachęcił mnie również sam tytuł tegoż zbioru, który kojarzy się z Lewisem Carrollem i magią.


Sylwia Chutnik to feministka, działaczka społeczna, jedna z najbardziej uznanych polskich pisarek, Laureatka Paszportu "Polityki", dwukrotnie nominowana do Literackiej Nagrody Nike. Spod jej pióra wyszły takie tytuły jak: "Kieszonkowy atlas kobiet", "Dzidzia", "Cwaniary".

Tytuł "W krainie czarów" skrywa w sobie 11 opowiadań. Pierwszym z nich jest opowiadanie, które jest zarazem tytułem całego zbioru, a dotyczy śmierci, śmierci nagłej i prozaicznej, bo na działce. "Anna" to opowiadanie dotyczące młodej kobiety, której życie nie ułożyło się tak jakby tego chciała, dlatego też rości o to pretensje do całego świata. W następnym opowiadaniu "Pola" autorka nawiązuje do osoby "prawdziwej" postaci Poli Negri, która tkwi w egzystencji. "Bożena z Poznańskiej" to z kolei historia prostytutki, która pogodziła się ze swoim losem, ale wizja niespełnionych marzeń nie daje jej spokoju, dlatego musi o nich szybko zapomnieć. "Wszystko zależy od pani" pod tym tytułem kryje się postać dziewczyny, która nie czuje się atrakcyjna i chciałaby, aby życie było prostsze. Ale kto z nas by nie chciał?
"Niewinne czarodziejki" to historia dwóch kobiet, które połączyło podobne doświadczenie życiowe. "Pan Tadeusz" opowiadanie to dotyczy pozbawienia weny twórczej i pisania do szuflady. Ósme opowiadanie "Dancing" dotyczy kawalera, który ma przesadnie uporządkowane życie niemal pod linijkę. "Przeszkadzały" dotyczy faceta, który chciał zostać księdzem, ale wygrała żądza do kobiety. Dwa ostatnie opowiadania dotyczą wojny. Pierwsze z nich "Muranooo" przenosi nas do okresu II wojny światowej, "starej" Warszawy, gdzie bohaterką jest babcia oraz jej wnuczęta. Ostatnie opowiadanie "Piwnica" przedstawia bohaterki, które ukryły się w piwnicy i przeczekują naloty.

Tematy opowiadań autorstwa Sylwii Chutnik dotyczą śmierci, samotności, niezrealizowanych marzeń, czy wspomnień dotyczących wojny. W pierwszym odczuciu po przeczytaniu całego zbioru, trudno znaleźć wspólny mianownik, który łączyłby te opowiadania. Dopiero po chwili zastanowienia przychodzi na myśl słowo życie, a precyzując bardziej proza życia, z którą, na co dzień każdy z nas ma styczność. Autorka za pomocą swoich bohaterów przelewa żal, gorycz, ból, smutek, ironię niekiedy brutalność życia, jak i ludzi. Najbardziej utkwiły mi w pamięci, czy też do mnie trafiły opowiadania dotyczące duchów wojny, mimo upływu lat wciąż trudno wyobrazić sobie bestialstwo, jakiego wówczas się dopuszczano, a także na uwagę zasługuje pierwszy zbiór poruszający temat śmierci bliskiej osoby.

W bohaterach wykreowanych przez autorkę można zauważyć zwykłego Kowalskiego, który może mieszkać za naszą ścianą. Sylwia Chutnik pokazuje, iż jest doskonałą obserwatorką otaczającego nas świata, sytuacji życiowych, czy też ludzkich zachowań. Dlatego też w tych opowiadaniach, a raczej w sytuacjach, jakie pokazuje, czy bohaterach, tkwi proza życia i realizm, niż fikcja literacka. Taki zabieg sprawia wrażenie, że autorka naprawdę zaczerpnęła historie z życia wzięte.

Sam styl autorki jest oszczędny i prosty, a zarazem bardzo wyrazisty, niekiedy przypomina formę reportażu. Nie ma tu nic za dużo, nie ma nic za mało, jest bardzo optymalnie. Nie zawaham się powiedzieć, że jest to proza ambitna. Co ciekawe cały zbiór skonstruowany jest tak, iż dopiero po przeczytaniu ostatniego opowiadania czytelnik zaczyna rozumieć sentencję całego zbioru, który mimo, iż jest różnorodny, zaczyna układać się w całość. To trochę jak z dobrym kryminałem, czy powieścią, gdzie dopiero po ostatniej stronie całość staje się spójna i zrozumiała, a w przypadku kryminału zagadka zostaje rozwiązana.

"W krainie czarów" to zbiór, który zdecydowanie wyróżnia się wśród innych. Niewątpliwym atutem, o którym jeszcze nie wspomniałam, jest pozostawienie przez autorkę szerokiego pola interpretacji dla czytelnika. Dlatego jestem przekonana, że każdy z Was odbierze przedstawione historie inaczej. Ponadto warto wspomnieć o emocjach, jakie towarzyszą odbiorcy podczas czytania. Autorka prowadzi nas przez gamę odczuć, czy uczuć niekończenie pozytywnych, jakimi są ból, cierpienie, żal, do tego, dochodzi szczypta ironii. Wbrew pozorom czytelnik nie wpada w stan depresji, ale raczej refleksji tego co nas otacza, a przede wszystkim, kto. A wybór tytułu przez autorkę nie był na pewno przypadkowy, osobiście to odbieram tak, iż każdy ma swoją krainę czarów, w której żyje, niekiedy nie może się z niej wydostać, ale pod słowem czary kryje się ironia do tego co jest tu i teraz. Na koniec nie pozostaje mi nic innego, jak tylko Was zachęcić do sięgnięcia po powyższy zbiór, naprawdę warto.

Sylwia Chutnik
Źródło
Recenzja bierze udział w wyzwaniu: Polacy nie gęsi III

Za egzemplarz przekazany do recenzji dziękuję Wydawnictwu Znak oraz Portalowi Sztukater.
  Podgląd

22 komentarze:

  1. Lubię opowiadania, czuję, że książka przypadłaby mi do gustu, chętnie ją przeczytam w przyszłym roku :)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. No tak w tym już będzie trudno, zatem chętnie zapoznam się z Twoją recenzją już w Nowym Roku ;)

      Usuń
  2. Kusząca pozycja. Lubię zbiory opowiadań, więc będę ją miała na uwadze :)

    OdpowiedzUsuń
  3. Zachęciłaś mnie do bliższego zainteresowania się tą pozycją i możesz być pewna, że będę miała ją na oku.
    A autorka przypomina mi do bólu zmarłą już Amy Winehouse.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Ciesze się bardzo, a wiesz, że mi też skojarzyła się z Amy, jest naprawdę w tym wydaniu bardzo podobna :)

      Usuń
  4. fanką opowiadan nie jestem, ale te mi przypadły do gustu

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Czasami zdarza się naprawdę ciekawy zbiór, jak chociażby powyższy, który warty jest zapoznania :)

      Usuń
  5. Podoba mi się fakt, że te opowiadania dotykają tak różnych tematów. Chętnie je poznam.

    OdpowiedzUsuń
  6. Uwielbiam tę kobietę, dlatego koniecznie musze przeczytać coś z jej twórczości. Uwielbiam opowiadania, tym mocniej czuję się zachęcona.

    OdpowiedzUsuń
  7. Nigdy jeszcze nie sięgnęłam po zbiór opowiadań, chociaż ostatnio próbowałam się przełamać. Podoba mi się Twoje przedstawienie książki, przyciąga również nieco ekscentryczny wygląd autorki.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Może nie trafiłaś na odpowiednie, opowiadania to wbrew pozorom trudny gatunek zarówno dla autora, jak i dla czytelnika :)

      Usuń
  8. Jakoś nie jestem przekonana do opowiadań, zwłaszcza nieznanego autora. Dlatego chyba tym razem sobie odpuszczę:)

    OdpowiedzUsuń
  9. Może i warto, ale ja się w krótsze formy po prostu nie umiem wczuć odpowiednio... :(. Może kiedyś, jak tę umiejętność wyrobię w końcu.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Krótkie formy są bardzo trudne zarówno dla odbiorcy, jak i dla autora, ale też niekiedy mam problem z tą formą :)

      Usuń
  10. Bohaterowie Chutnik są bardzo wyraziści. Czytałam jej dwie powieści i te opowiadania też chętnie poznam.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. W moim wypadku to pierwszy zbiór tej autorki, ale przyznaje, że chętnie poznam inne dzieła tej autorki, ale to już w Nowym Roku :)

      Usuń
  11. Ja również rzadko sięgam po opowiadania, które są tylko wycinkami kilkudniowymi z życia danych bohaterów. I mimo iż te kilka dni może być niezwykle ważnych, i dlatego zostały one uwiecznione na papierze, zdecydowanie wolę rozbudowane powieści. Nie twierdzę, że opowiadania są złe, a jeśli twierdzisz, że "W Krainie Czarów", jest bardzo interesującym zbiorem, to chętnie po niego sięgnę w przyszłości :)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Na pewno są wyraziste, oryginalne, więc myślę, że warto spróbować i czasami się przełamać :)

      Usuń

Drogi czytelniku!
Dziękuje za odwiedziny i pozostawienie komentarza. Wszystkie są dla mnie cenne i czytane, chociaż nie zawsze udaje mi się na nie odpowiedzieć.
Zastrzegam sobie prawo do usuwania treści wulgarnych i obraźliwych skierowanych do mnie bądź moich czytelników.